ជំងឺគ្រុនឈាម

ជំងឺគ្រុនឈាមនិងគ្រុនចាញ់
ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នឃើញថា នៅតែមានអត្រាកើនឡើង

គួរអោយកត់សំគាល់ជា ពិសេសនៅក្នុងរដូវវស្សាដែលជារដូវ

មានភ្លៀងធ្លាក់ ដែលវាអាចបង្ករបង្កើតពងបានយ៉ាងឆាប់រហ័សធ្វើ

អោយប្រជាជននៅតាមភូមិ រឺ តាមតំបន់ដាច់ស្រយាលមានការ

ពិបាកក្នុងការទប់ស្កាត់។

ហើយវាអាចបង្ករបង្កើតពងបាននៅក្នុងកន្លែងដែលអាចដក់ទឹកបាន

ដូចជា សំបកកំប៉ុង សំរាម ពាងទឹក សំបកកង់ឡាន ក្រឡុកទឹក  

ព្រៃរលិចទឹកនៅតាមមាត់ព្រែក ឬ ស្ទឹង ។

មូសជាសត្វដែលកាចសាហាវម៉្យាងដែល អាចចំលង ជំងឺដល់មនុស្ស

បាន មូសខ្លាអាចចំលងជំងឺគ្រុនឈាមដល់មនុស្សគ្រប់រូបទាំងអស់

មិនថាស្រី ឬ ប្រុស ចាស់ ឬ ក្មេង តែជាពិសេសគឺកើត ទៅលើកុមារ 

ហើយជំងឺនេះអាចបណ្ដាលអោយគ្រោះថ្នាក់ដល់បាត់បង់ជីវិតទៀត

ផងយើងត្រូវមានវិធានការដើម្បីទប់ស្កាត់ ការកើតជំងឺនេះ។

                             ១ ត្រូវប្រមូលសំរាម រឺ សំបកកំប៉ុងយកទៅកប់ រឺ 

ដុតចោល។

                             ២ ត្រូវលុបក្រឡុកទឹក កុំអោយដក់ទឹក។

                            ៣ ត្រូវគ្របពាងអោយជិតកុំអោយមូសចូល។

                            ៤ ត្រូវដាក់ថ្នាំ អាបែត ចូលទៅក្នុងពាង។

                            ៥ ឧស្សាហ៍ស្ដារពាង្គដែលមានកករ។

                            ៦ ត្រូវដាក់អំបិលតាមចានទ្រតុទូ។

                           ៧ ត្រូវស្លៀកពាក់អាវដៃវែងជើងវែងអោយកូន។
                            ៨ ត្រូវលាបថ្នាំអោយកូននៅពេលដែលកូនលេង
                                                   នៅទីធ្លារឺ កន្លែងផ្សេងៗ ។

                                           *ថ្នាំសំរាប់លាបការពារមូសខាំ

                                         *មូសនេះអាចសំលាប់អ្នកបាន

* នៅពេលដែលមានជំងឺនេះមានអាការៈដូចជា

* អាចឈានទៅដល់ការស្លាប់បាន

ជំងឺគ្រុនចាញ់
ជំងឺគ្រុនចាញ់គឺ ចាប់កំណើតមកពីមូសដែលអាចឆ្លងរោគនេះទៅ
មនុស្ស ដោយសារតែ  eukaryotic protist នៃពពួក plasmodium វាគឺ
នៅពាសពេញតំបន់ត្រូពិចរាប់បញ្ចូលទាំង ភាគខាងត្បូងនៃ Sub 
Saharan africa asia ហើយនិង Americas  ជំងឺគ្រុនចាញ់ជាទូទៅគឺ
វាមាននៅតំបន់ទាំងនោះ ពីព្រោះមានផលរួមសំខាន់គឺដោយសារ
តែភ្លៀងធ្លាក់ ហើយវាបានជំនះចំហាយក្កៅ ភាពកក់ក្កៅទាំងនេះ
បានសង្កត់កំដៅ និង ផ្ដល់នៅសំណើមដល់មូសជាមួយ និង
បរិស្ថាន ពួកវាត្រូវាការសារធាតុចិញ្ចឹមបន្តបន្ទាប់ជារៀងរហូត។
លទ្ធផលនៃជំងឺគឺមានការកើនោឡើងពីពពួកបរាសិតជាច្រើនជា
ជាមួយកោសិការឈាម ដែលវាបង្ហាញអាការៈ គ្រុន និង​ឈឺក្បាល
 នៅពេលដល់ដំនាក់កាលធ្ងន់ធ្ងរគឺ អាចបណ្ដាលអោយមានសភាព
ភ្លាំងភ្លឹក និង អាចឈានដល់ការស្លាប់។
Plasmodium ពិសេសមានបួនយ៉ាងដែលអាចធ្វើអោយបង្កររោគ និង
អាចចំលងដល់មនុស្ស។ ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរភាគច្រើនបណ្ដាលមកពី
plasmodium falciparum  ។
ជំងឺគ្រុនចាញ់បណ្ដាល់មកពី plasmodium vivax , plasmodium ovale  ,
plasmodiun malariaនិងplasmodium knowiesi .ហើយពិសេសទី៥នោះ
គឺជារោគឆ្លងពីសត្វដែលបណ្ដាលមកពីគ្រុនចាញ់ក្នុង macaques ប៉ុន្តែ
វាអាចឆ្លងដល់មនុស្សបាន។